Dopływy Wisły

Prawe dopływy Wisły. 
(Od dołu:):
- Sofa,
- Skawa,
- Rada,
- Dunajec,
- Wisłoka,
- San,
- Wieprz,
- Narew lub Bug,
- Skrwa,
- Drwęca,
- Osa.


Lewe dopływy Wisły. 
(Od dołu:):
- Przemsza,
- Nida,
- Kamienna,
- Pilica, 
- Bzura,
- Wda,
- Wierzyca.

AZJA

Azja jest częścią świata, razem z Europą tworzącą Eurazję, największy kontynent na Ziemi.
Sąsiaduje z Europą od zachodu, Afryką od południowego zachodu, Oceanem Indyjskim i Australią od południa, oraz Pacyfikiem od wschodu.
Pod względem politycznym obszar Azji dzieli się (wraz z Rosją, z pominięciem Egiptu i Grecji) na 48 państw oraz 2 terytoria zależne - Autonomię Palestyńską i Makau (do XII 1999).

Dane geograficzne:

Powierzchnia Azji: 10.521.324 km2,
Liczba ludności Azji: około 3,5 mld,
Średnia gęstość zaludnienia: 108 osób/km2,
Długość wybrzeży: 70,6 tys. km,
Średnia wysokość terenu: 990 m n.p.m. (najwyższa na świecie),
Najwyższy szczyt w Azji: Mont Everest (8848 m n.p.m.),
Najniższy punkt w Azji: najgłębsza depresja Morza Martwego (405 m p.p.m.)
Najdłuższa rzeka w Azji: Jangcy 5520 km,
Największe jezioro w Azji: Morze Kaspijskie,
Największe miasta w Azji: Seul (11,6 mln), Bombaj (9,9 mln), Szanghaj (9,1 mln), Dżakarta (9,2 mln), Tokio (8,0 mln), Delhi (7,2 mln), Karaczi (6,7 mln), Pekin (7,0 mln), Teheran (6,8 mln), Stambuł (7,6 mln) i Bangkok (5,6 mln).

Warunki naturalne:

Azja stanowi - po Europie - najbardziej rozczłonkowaną część świata.
Średnia odległość od morza wynosi tu 756 km, maksymalnie ok. 2360 km.
Półwyspy zajmują prawie 1/5 (19,5%) powierzchni Azji.
Największe z nich to:
Półwysep Arabski (27330 tys. km˛, Półwysep Indochiński (2174 tys. km˛),
Indyjski (2088 tys. km˛),
Azja Mniejsza (501 tys. km˛),
Tajmyr (400 tys. km˛),
Kamczatka (370 tys. km˛)Koreański (220 tys. km˛).
Między półwyspami i wyspami Azji znajduje się wiele głęboko wciętych zatok i przybrzeżnych - otwartych, półzamkniętych lub zamkniętych - basenów morskich.
Najważniejsze z nich znajdują się na Oceanie Atlantyckim i są to morza: Śródziemne, Czarne, Karskie, Łaptiewów, Wschodniosyberyjskie, Czukockie, Beringa, Ochockie, Japońskie, Żółte, Wschodniochińskie, Południowochińskie, Arabskie, Czerwone, tzw. Indonezyjskie Morze Śródziemne (nazwa obejmująca łącznie wszystkie morza wokół Archipelagu Malajskiego i Filipin) oraz Zatoki: Bengalska i Perska.

Budowa geologiczna Azji jest bardzo złożona. Najstarszymi jej elementami strukturalnymi są krystaliczne platformy prekambryjskie: syberyjska, chińska, dekańska i arabska. Dwie ostatnie stanowią fragmenty dawnego kontynentu Gondwany i zostały połączone z Azją dopiero w kenozoiku.
Mniejsze krystaliczne masywy prekambryjskie występują m.in. w: Tybecie, Kotlinie Kaszgarskiej, Mandżurii, na Półwyspie Koreańskim i w środkowo-wschodniej części Półwyspu Indochińskiego.
Obok prekambryjskich struktur platformowych występują też platformy paleozoiczne - są to położone
w zachodniej Azji płyty turańska i zachodniosyberyjska.
Pozostałą część obszaru Azji zajmują różnowiekowe orogeny.
Najstarsze z nich, tzw. struktury bajkalskie, pochodzą z przełomu prekambru i paleozoiku.

Azja (pomijając Antarktydę) jest częścią świata o najwyższej wysokości średniej.
Wznosi się najwyżej w swej centralnej części i stopniowo obniża we wszystkich kierunkach.
Obszary nizinne występują w jej północno-zachodniej części: Nizina Turańska, Zachodnio- i Północnosyberyjska, na wschodzie leży Nizina Północnochińska, na południu Nizina Gangesu, Indusu i Mezopotamii.
Wielkie obszary wyżynne występują na północy - Wyżyna Środkowosyberyjska, zachodzie - Pogórze Kazaskie i południu - wyżyna Dekan, Półwysep Arabski.
Na terenie Azji leży najpotężniejszy na świecie węzeł górski - Pamir, nazywany Dachem Świata, w którym zbiegają się jedyne na świecie łańcuchy górskie, przekraczające 7000 m n.p.m.: Tien-szan, Hindukusz, Karakorum, Himalaje oraz Kunlun i Góry Sino-Tybetańskie.
Między Himalajami a Kunlunem znajduje się, uważana za najwyżej położoną na świecie, Wyżyna Tybetańska, a między Kunlunem i Tien-szanem wyżynna Kotlina Kaszgarska. Dalej na północnym wschodzie znajduje się rozległa Wyżyna Mongolska, którą otaczają pasma: Ałtaju, Sajanów, Gór Jabłonowych i Wielkiego Chinganu.
Wschodnia część Syberii stanowi również obszar wyżynno-górski. Rozległe płaskowyże (m.in. Wyżyna Ałdańska, Zejsko-Burejska, Anadyrska) oddzielone sa od siebie górami, m.in.: Czerskiego, Wierchojańskimi, Kołymskimi, Koriackimi i Sichote Aliń, a także górami Kamczatki.
Obszary górskie przeważają też na Półwyspie Koreańskim, w południowych Chinach, na Wyspach Japońskich, Tajwanie i Filipinach.
Znaczne obszary (ok. 16,5 mln km2) Azji zajmują pustynie, występujące zarówno w strefie zwrotnikowej (Półwysep Arabski, Nizina Hindustańska), podzwrotnikowej (pustynie Iranu), jak i umiarkowanej, kontynentalnej (Nizina Turańska, Kotlina Kaszgarska).

Najdłuższymi rzekami Azji są: Jangcy (5520 km), Huang He (4670 km), Amur (4510 km), Mekong (4500 km), Lena (4400 km), Jenisej (4130 km), Ob (4070 km), Indus (3180 km) i Syr-daria (3078 km).
W środkowej i zachodniej Azji wiele rzek ma charakter okresowy lub epizodyczny.
Liczne rzeki, powstające w górach, mają w górnym biegu charakter stały, ale kończą swój bieg w niewielkich bezodpływowych jeziorach (np. Tarym o długości 2030 km) lub wręcz w piaskach pustyń.
Największe jeziora występują w północnej, środkowej i zachodniej części Azji i są to: silnie wysychające obecnie Jezioro Aralskie, najgłębszy na świecie Bajkał, częściowo słone Jezioro Bałchasz.
Syberia, szczególnie zachodnia, jest miejscem występowania rozległych obszarów bagiennych.


Klimat:

W Azji występują wszystkie strefy klimatyczne: polarny na skrajnej północy, równikowy na południowym wschodzie, kontynentalny na większości obszaru.
Największe roczne opady na Ziemi wynoszą do 11000 mm na stokach Himalajów, w okolicach miejscowości Czerapundżi.
Średnie temperatury w lipcu wynoszą od 30oC w Azji Mniejszej do 10oC w północnej Azji, w styczniu od -10oC w środkowej Azji do -40oC w północno-wschodniej Syberii (w tym rejonie zmierzono najniższą temperaturę na półkuli północnej: -71oC).

Ludność:

Azję zamieszkuje blisko 3,5 mld ludzi, co stanowi ok. 60% ludności świata.
Obszar cechuje się wysokim średnim wskaźnikiem przyrostu naturalnego (17%), przy czym najwyższe wartości osiąga on w Syrii (37,1%), Iraku (36,8%) i Jemenie (36,7%), najniższy - w Japonii (3,2%).
Rozmieszczenie ludności jest bardzo nierównomierne.
Obszary Niziny Hindustańskiej, Jawy i Niziny Północnochińskiej stanowią najgęściej zaludnione obszary świata (powyżej 600 osób/km2). Inne tereny, m.in. wysokie góry, pustynie Azji Środkowej, daleka Północ, są praktycznie nie zaludnione.
Największe zespoły miejskie tworzą: Seul (16,3 mln), Chongqing (Czungcing) (15,0 mln), Osaka (13,8 mln), Szanghaj (13 mln), Bombaj (12,6 mln), Tokio (11,8 mln), Kalkuta (11,0 mln) i Pekin (10,5 mln).

Ciekawostki:
Największym państwem Azji jest Rosja (wraz z częścią europejską), a najludniejszym Chiny.
Kontynent azjatycki zasiedlony jest od epoki starszego paleolitu, z której pochodzą ślady kultur homo pithecantropus erectus w Chinach, na Cejlonie i w Mezopotamii.

Azja wszystkie państwa i ich stolice

Afganistan - Kabul
Arabia saudyjska - Ar-Rijad
Armenia - Erewan
Azerbejdżan - Baku
Bahrajn - Al-Manama
Bangladesz - Dhaka
Bhutan - Thimphu
Birma - Naypyidaw
Brunei - Bandar Seri Begawan
Chiny - Pekin
Cypr - Nikozja
Filipiny - Manila
Gruzja - Tbilisi
Indie - New Delhi
Indonezja - Dżakarta
Irak - Bagdad
Iran - Teheran
Izrael - Jerozolima
Japonia - Tokio
Jemen - Sana
Jordania - Amman
Kambodża - Phnom Penh
Katar - Ad-Dauha
Kazachstan - Astana
Kirgistan - Biszkek
Korea południowa - Seul
Korea pólnocna - Phenian
Kuwejt - Kuwejt
Laos - Wientian
Liban - Bejrut
Malediwy - Male
Malezja - Kuala Lumpur
Mongolia - Ułan Bator
Nepal - Katmandu
Oman - Maskat
Pakistan - Islamabad
Singapur - Singapur
Sri lanka - Sri Dźajawardanapura Kotte
Syria - Damaszek
Tadżykistan - Duszanbe
Tajlandia - Bangok
Timor wschodni - Dili
Turcja - Ankara
Turkmenistan - Aszchabad
Uzbekistan - Taszkent
Wietnam - Hanoi
Zjednoczone Emiraty Arabskie - Abu Zabi

Europa - państwa i ich stolice

Albania - Tirana
Andora - Andora
Austria - Wiedeń
Belgia - Bruksela
Białoruś - Mińsk
Bośnia i Hercegowina - Sarajewo
Bułgaria - Sofia
Chorwacja - Zagrzeb
Dania - Kopenhaga
Estonia - Tallin
Finlandia - Helsinki
Francja - Paryż
Grecja - Ateny
Hiszpania - Madryt
Holandia - Amsterdam
Irlandia - Dublin
Islandia - Rejkiawik
Jugosławia - Belgrad
Kazachstan - Ałma-Ata
Liechtenstein - Vaduz
Litwa - Wilno
Luksemburg - Luksemburg
Łotwa - Ryga
Macedonia - Skopie
Malta - Valletta
Mołdawia - Kiszyniów
Monako - Monako
Niemcy - Berlin
Norwegia - Oslo
Polska - Warszawa
Portugalia - Lizbona
Republika Czeska - Praga
Rosja - Moskwa
Rumunia - Bukareszt
San Marino - San Marino
Słowacja - Bratysława
Słowenia - Lublana
Szwajcaria - Berno
Szwecja - Sztokholm
Turcja - Ankara
Ukraina - Kijów
Watykan
Węgry - Budapeszt
Wielka Brytania - Londyn
Włochy - Rzym

Jezioro Ładoga

Ładoga jest największym jeziorem Europy. Jest na nim 660 wysp i uchodzi do niego 35 rzek. W czasie 3-letniej blokady Leningradu w czasie II wojny światowej jezioro było jedyną drogą ewakuacyjną w szczelnym, hitlerowskim kordonie. Zimą przebiegała przez nie "droga życia" - ewakuowano nią rannych, zaopatrywano tędy w żywność.

Etna

Najwyższy wulkan Europy (3323 m n.p.m.). Powstał w trzeciorzędzie, wciąż jest czynny - od 6190 r. p.n.e. wybuchł 203 razy.

Morze Barentsa

Morze Barentsa słynie z tego, że... nie zamarza. Choć jest częścią Oceanu Arktycznego i leży za kołem podbiegunowym, to jego południowa i zachodnia część przez cały rok są wolne od lodu. Dzieje się tak dzięki wpływowi ciepłego Prądu Norweskiego, który stanowi przedłużenie Prądu Zatokowego. Morze Barentsa słynie z tego, że... nie zamarza. Choć jest częścią Oceanu Arktycznego i leży za kołem podbiegunowym, to jego południowa i zachodnia część przez cały rok są wolne od lodu. Dzieje się tak dzięki wpływowi ciepłego Prądu Norweskiego, który stanowi przedłużenie Prądu Zatokowego.

Ciekawostki o Europie

• Gibraltar leży wprawdzie na najbardziej wysuniętym w morze krańcu Hiszpanii, lecz należy do Wielkiej Brytanii
• Grenlandia, największa wyspa świata, należy do Danii, ale nie leży w Europie
• Wyspy Kanaryjskie należą do Hiszpanii, ale nie zaliczają się do Europy, lecz do Afryki
• Cypr leży bliżej kontynentu azjatyckiego niż europejskiego, mimo to zaliczany jest do Europy
• Stambuł (dawny Konstantynopol) jest jedynym miastem świata, który leży na dwóch kontynentach, w Europie i Azji
• Holandia jest jedynym państwem w Europie, którego powierzchnia stale rośnie. Tworzone są tu tzw. poldery- wyrwane morzu i osuszone obszary, na których uprawia się ziemie, a nawet zakłada miasta.
• Rosja jest krajem, którego mapy muszą zostać opracowane na nowe do roku 1991 ze względów politycznych utrzymywano w tajemnicy istnienie wielu miast i dróg. Poza tym wiele miejscowości i regionów było przedstawianych fałszywie, aby wprowadzić w błąd służby wywiadowcze innych państw

SYMBOLE UNII EUROPEJSKIEJ

Unia Europejska ma swą flagę i hymn. Flaga to dwanaście żółtych gwiazd na lazurowym tle. Hymn to "Oda do radości" Beethovena.
Unia przejęła flagę w 1986 r. od Rady Europy. Pierwszy jej projekt powstał w roku 1955. Jego autorami byli hiszpański dyplomata Madariaga y Rojo i francuski plastyk Arsene Heitz. Przez lata spierano się, co właściwie symbolizują gwiazdy - godziny, miesiące, znaki zodiaku, apostołów, a może pełnię i doskonałość? Heitz wyjawił tajemnicę dopiero 11 lat temu, na łożu śmierci. Gwiazd jest tyle samo, ile gwiazd nad głową Najświętszej Marii Panny. Francuz inspirację znalazł bezpośrednio w Biblii (Księga Objawienia 12;1). Nie ujawnił tego wcześniej, by nie wywoływać protestów wyznawców innych religii.

O ile flaga UE jest powszechnie znana mieszkańcom krajów Piętnastki, to wciąż wielu obywateli Unii nie wie, że to właśnie "Oda do radości" została uznana za unijny hymn. Jest tak, mimo że jego historia jako symbolu UE jest równie długa jak historia flagi. W 1972 r. na swą pieśń "Odę" wybrała Rada Europy. Poprosiła słynnego dyrygenta Herberta von Karajana o przygotowanie aranżacji na fortepian, instrumenty dęte i orkiestrę symfoniczną. W 1986 r. hymn i flagę przejęła od Rady Europy Unia Europejska.

"Oda do radości" grana jest najczęściej 9 maja - w święto UE. Można ją usłyszeć także podczas oficjalnych uroczystości i szczytów Unii. Wtedy towarzyszy jej zwykle hymn państwa, które w danym półroczu przewodniczy UE.

JĘZYKI UNII EUROPEJSKIEJ

W Unii Europejskiej obowiązuje 11 języków urzędowych: angielski, duński, fiński, francuski, grecki, hiszpański, niderlandzki, niemiecki, portugalski, szwedzki i włoski. Jednak według danych Europejskiego Biura Rzadziej Używanych Języków, w Unii funkcjonuje ich 46 (np. kataloński, baskijski, szkocki). Dla co dziewiątego mieszkańca Unii oficjalny język ich państwa nie jest jego językiem ojczystym.

Na liście oficjalnych języków Unii nie znalazł się tylko jeden język państwowy kraju członkowskiego: luksemburski (francuski jest w Luksemburgu językiem legislacji, a w urzędach można mówić po francusku, luksembursku i niemiecku). Honorowym członkiem tej grupy jest irlandzki. Brukselscy eurokraci porozumiewają się przede wszystkim po angielsku i francusku. Wszystkie oficjalne dokumenty Unii, sesje Parlamentu Europejskiego, a nawet jego komisji są jednak tłumaczone na 11 oficjalnych języków.

Aby można było połapać się w tej ilości różnojęzycznych dokumentów, każdemu językowi przypisano inny kolor: angielskiemu - liliowy, francuskiemu - niebieski, niemieckiemu - żółty. Wyjątkiem jeśli chodzi o równouprawnienie języków urzędowych UE jest Europejski Trybunał Sprawiedliwości, gdzie pierwszym wśród równych, czyli językiem roboczym, jest francuski.

LEGENDA O EUROPIE

Według legendy na azjatyckim wybrzeżu Morza Śródziemnego, tam gdzie dzisiaj znajduje się Liban, żyła księżniczka o imieniu Europa. Jej ojcem był król Agenor. Pewnej nocy Europie przyśniło się, że kłócą się o nią dwa kraje o postaciach kobiet. Jedna, Azja chciała, aby Europa pozostała, tu gdzie jest. Druga, kraj leżący po przeciwnej stronie, otrzymała od króla bogów Zeusa rozkaz wyprowadzenia jej nad morze. Następnego ranka księżniczka zbierała nad brzegiem morza kwiaty. W pewnej chwili z wody wyszedł potężny, lecz łagodny byk. Przekonał on Europę, by usiadła na jego grzebiecie i popędził przed siebie. Po drodze byk wyznał Europie, że jest Zeusem, który przybrał postać zwierzęcia. Uprowadził księżniczkę na grecką wyspę Kretę i tam pojął ją za żonę.

POLITYKA EDUKACYJNA UNII

Program SOCRATES z 1995 roku jednoczy na okres pięciu lat wszystkie instrumenty współpracy w zakresie edukacji ogólnej. W ramach podporządkowanych mu programów szczegółowych udzielana jest pomoc w określonych dziedzinach:

• ERASMUS - współpraca szkół wyższych państw Unii Europejskiej
• COMENIUS - partnerstwo szkół podstawowych i średnich
• LINGUA - promocja nauki języków
• ADULT GRUNDVIG - kształcenie dorosłych
• ARION - wizyty studyjne

Unia Europejska popiera uznawanie dyplomów szkół wyższych na obszarze Unii Europejskiej i za pośrednictwem programu SOCRATES chce się przyczynić dotwartego systemu kształcenia zaocznego przy wykorzystywaniu nowych technologii informatycznych. SOCRATES to program na rzecz współpracy w zakresie polepszenia jakości kształcenia dzieci, młodzieży i dorosłych.Uczestniczący w nim odbywają staże i otrzymują granty finansowe na badania i naukę.

Program LEONARDO DA VINCI skupia wszystkie działania UE na rzecz wspierania oświaty zawodowej, w tym także na rzecz współpracy szkół wyższych i sektora gospodarki w procesie kształcenia i podnoszenia kwalifikacji zawodowych, a także projekty nauki języków w systemie oświaty zawodowej. Program daje możliwości wykorzystania różnorodnych doświadczeń w tej dziedzinie, posiadanych przez poszczególne kraje. W jego ramach można uczestniczyć w stażach oraz realizować projekty badań i analizy.

Z programu TEMPUS korzystają państwa Europy Środkowej i Wschodniej, niepodległe państwa byłego Związku Radzieckiego i Mongolia, rozwijające współprace szkół wyższych. Trwają prace nad otwarciem wspólnotowych programów dla stowarzyszonych państw środkowo i wschodnioeuropejskich.

Program MŁODZIEŻ (YOUTH) obejmuje współpracę i wymianę międzynarodowa młodzieży. Przeznaczony jest dla osób między 15 a 25 rokiem życia. Jego głównym celem jest promowanie współpracy międzynarodowej i umacnianie społeczeństwa obywatelskiego.

Unia Europejska dzięki swym specjalistycznym programom działania ma już niemałe osiągnięcia w dziedzinie edukacji ogólnej i zawodowej. Nie ulega jednak wątpliwości, że finansowe wyposażenie całości tego przedsięwzięcia nie jest w żaden sposób proporcjonalne do potrzeb, a o czym świadczy choćby ogromna liczba składanych wniosków.

Mówiąc o polityce edukacyjnej Unii trzeba też wspomnieć studia europejskie. Pomysł ich otwarcia zrodził się wkrótce po powołaniu pierwszej instytucji integracyjnej - EWWiS. Urzędy i instytucje europejskie od tamtego czasu stale się rozrastają. Wzrasta zatem potrzeba kształcenia fachowców w dziedzinie prawa, administracji, zarządzania, ekonomistów, lingwistów i specjalistów w wielu innych dyscyplinach. Dziś studia europejskie przeprowadzone są na wieli uniwersytetach, nie tylko w państwach członkowskich UE. Jedną z najlepszych szkół dla przyszłych kadr instytucji europejskich jest Kolegium Europejskie w Brugii. Jego jedyna filia znajduje się w Polsce, w podwarszawskim Natolinie.

NASI SĄSIEDZI BLIŻSI I DALSI

Wielka Brytania

Powierzchnia: 243 307 km2 Stolica: Londyn Liczba ludności: 59 113 tys. Ustrój: wielopartyjna monarchia konstytucyjna z dwuizbowym parlamentem Język urzędowy: angielski Jednostka monetarna: 1 funt szterling = 100 pensów Największe miasta: Londyn, Manchester, Birmingham, Liverpool, Glasgow Skład etniczny: Brytyjczycy (94,2%), Hindusi (1,4%), Pakistańczycy (0,8%) Średnia długość życia: 73 (M), 78 (K) Siły zbrojne: armia lądowa 153 000, marynarka wojenna 63 000, lotnictwo 89 700 Przystąpienie do Wspólnoty: 1973 r.

Ciekawostki: Sherlock Holmes (postać stworzona przez Arthura Conan Doyle'a), jest nie tylko największym i najsławniejszym fikcyjnym detektywem, ale też jedną z najbardziej znanych realnych czy fikcyjnych postaci w historii świata. Krytyk H.R.F. Keating uznał pojawienie się Holmesa w 1887 roku za początek istnienia powieści kryminalnej jako osobnego gatunku literackiego. Holmes pierwszy raz zaistniał w powieści zatytułowanej "A Study in Scarlet" ("Studium w szkarłacie").

Austria

	Powierzchnia: 83 849 km2 Stolica: Wiedeń Liczba ludności: 8 211 tys. Ustrój: wielopartyjna republika związkowa z dwuizbowym parlamentem Język urzędowy: niemiecki Największe miasta: Wiedeń, Linz, Graz Skład etniczny: Austriacy (96,1%), Jugosłowianie (1,7%), Turcy (0,8%) Średnia długość życia: 73 (M), 80 (K) Siły zbrojne: armia lądowa 38 000, lotnictwo 4 500 Przystąpienie do Wspólnoty: 1995 r.
	Ciekawostki: Historia walca sięga czasów Kongresu Wiedeńskiego w 1815 roku. Od tego momentu Wiedeń stał się stolicą walca. Ojcem chrzestnym poprzez swoją udaną muzykę był Johann Strauss. Dzięki niemu zapoczątkowany został rozwój tańca towarzyskiego w Europie. Tak romantyczny jak walc angielski, lecz dwa razy szybszy, tańczony równym wirującym ruchem i nie posiadający wielu figur.

Dania

Powierzchnia: 43 094 km2 Stolica: Kopenhaga Liczba ludności: 5 327 tys. Ustrój: wielopartyjna monarchia konstytucyjna z jednoizbowym parlamentem Język urzędowy: duński Jednostka monetarna: 1 korona duńska = 100 öre Największe miasta: Kopenhaga, Aarhus, Odense, Alborg Skład etniczny: Duńczycy (97,2%), Turcy (0,5%) Średnia długość życia: 73 (M), 78 (K) Siły zbrojne: armia lądowa 19 400, marynarka wojenna 5 400, lotnictwo 6 900 Przystąpienie do Wspólnoty: 1973 r.

Ciekawostki: Większość dzieci od najmłodszych lat bawi się klokami LEGO. Począwszy od najprostszych, dużych elementów, z których budować już mogą najmniejsi, poprzez coraz bardziej skomplikowane i złożone struktury, LEGO oferuje ciekawą, konstruktywną rozrywkę dla dzieci młodszych i starszych. Modele bardziej skomplikowane, charakteryzujące się dużym stopniem detalizacji elementów, budzą zainteresowanie również wśród dorosłych.

Belgia

Powierzchnia: 30 519 km2 Stolica: Bruksela Liczba ludności: 10 152 tys. Ustrój: wielopartyjna monarchia konstytucyjna z dwuizbowym parlamentem Język urzędowy: francuski, flamandzki Największe miasta: Bruksela, Antwerpia, Gandawa, Brugia Skład etniczny: Belgowie (91,1%), Włosi (2,8%), Marokańczycy (1,1%), Francuzi (1,1%) Średnia długość życia: 70 (M), 76,8 (K) Siły zbrojne: armia lądowa 67 800, marynarka wojenna 4 700, lotnictwo 19 900 Przystąpienie do Wspólnoty: państwo - założyciel

Ciekawostki: Przestępując próg Atomium odbywamy prawdziwą podróż w czasie i przestrzeni. Atomium to pozostałość po Wystawie Światowej z 1958 r. Projekt budowli, autorstwa inżyniera Andre Waterkeyna, odwzorowuje cząsteczkę żelaza, powiększoną 165 bilionów razy. Po wjechaniu na szczyt wieży szybką windą, znajdujemy się w zabawnym skansenie mody, mebli i stylu życia z lat 50. Zza okien tej niezwykłej budowli rozciąga się wspaniały widok na cały kontynent. W pobliżu Atomium, w tzw. Bruparcu, powstała bowiem Mini Europa - kompozycja miniaturowych obiektów z najpiękniejszych miast w Europie. Widok z okrągłych okien Atomium jest bardzo symboliczny. Z Brukseli widzi się Europę.

Finlandia

Powierzchnia: 338 145 km2 Stolica: Helsinki Liczba ludności: 5 165 tys. Ustrój: wielopartyjna republika z jednoizbowym parlamentem Język urzędowy: fiński, szwedzki Największe miasta: Helsinki, Turku, Tampere Skład etniczny: Finowie (93,6%), Szwedzi (6,0%) Średnia długość życia: 70,7 (M), 78,7 (K) Siły zbrojne: armia lądowa 27 800, marynarka wojenna 1 400, lotnictwo 1 800 Przystąpienie do Wspólnoty: 1995 r.

Ciekawostki: Finlandia to ojczyzna Świętego Mikołaja. Do tego magicznego miejsca przyjeżdża rocznie około 30 tys. ludzi z całego świata, niektórzy nawet tylko na ten jeden, wigilijny dzień. Co roku Święty Mikołaj dostaje około 700 tys. listów z całego świata. Najwięcej z Japonii, Wielkiej Brytanii i Polski.

Francja

Powierzchnia: 543 965 km2 Stolica: Paryż Liczba ludności: 59 087 tys. Ustrój: republika wielopartyjna z dwuizbowym parlamentem Język urzędowy: francuski Największe miasta: Paryż, Lyon, Marsylia, Tuluza, Nicea Skład etniczny: Francuzi (90,6%). Alzatczycy (2,3%), Bretończycy (1,0%), Katalończycy (0,4%) Średnia długość życia: 73 (M), 81 (K) Siły zbrojne: armia lądowa 288 700, marynarka wojenna 93 200 Przystąpienie do Wspólnoty: państwo - założyciel

Ciekawostki: Cannes - najsławniejsze i najwspanialsze miasto Riwiery Francuskiej. Największe atrakcje to przede wszystkim Pałac Festiwalowy, w którym odbywa się słynny festiwal filmowy. Symbolem festiwalu w Cannes jest Złota Palma, przyznana po raz pierwszy w 1955 amerykańskiemu filmowi "Marty" Delberta Manna.

Grecja

Powierzchnia: 131 957 km2 Stolica: Ateny Liczba ludności: 10 626 tys. Ustrój: republika wielopartyjna z jednoizbowym parlamentem Język urzędowy: grecki Największe miasta: Ateny, Saloniki, Patras, Iraklion Skład etniczny: Grecy (95,5%), Macedończycy (1,5%), Turcy (0,9%), Albańczycy (0,6%) Średnia długość życia: 74 (M), 80 (K) Siły zbrojne: armia lądowa 160 100, marynarka wojenna 20 400, lotnictwo 28 000 Przystąpienie do Wspólnoty: 1981 r.

Ciekawostki: Do Arystotelesa Onassisa (1906-75) należała jedna z największych flot handlowych na świecie, a także linie lotnicze Olympic Airways. W 1968 po rozwodzie z pierwszą żoną, poślubił J. Bouvier Kennedy, wdowę po prezydencie USA J.F. Kennedym. Prowadził wystawny i ekscentryczny tryb życia. Posiadał m.in. prywatną wyspę Skorpios oraz luksusowy jacht Christina, na którym gościł najwybitniejsze osobistości świata, m.in. W. Churchilla.

Hiszpania

Powierzchnia: 504 782 km2 Stolica: Madryt Liczba ludności: 39 420 tys. Ustrój: wielopartyjna monarchia konstytucyjna z dwuizbowym parlamentem Język urzędowy: hiszpański Największe miasta: Madryt, Barcelona, Walencja, Sewilla Skład etniczny: Hiszpanie (72,3%), Katalończycy (16,3%), Galicyjczycy (8,1%), Baskowie (2,3%) Średnia długość życia: 73,6 (M), 79,7 (K) Siły zbrojne: armia lądowa 201 200, marynarka wojenna 39 500, lotnictwo 33 800 Przystąpienie do Wspólnoty: 1986 r.

Ciekawostki: Przemierzając równiny La Manchy spotyka się duchy Don Kichota i jego wiernego giermka Sancho Pansy, dwóch komicznych, a jednocześnie alegorycznych postaci stworzonych przez hiszpańskiego pisarza Miguela de Cervantesa (1547-1616). Opowieść o dwóch błędnych rycerzach stała się popularną syntezą renesansu i urzekła czytelników.

Holandia

Powierzchnia: 41 863 km2 Stolica: Amsterdam Liczba ludności: 15 810 tys. Ustrój: wielopartyjna monarchia konstytucyjna z dwuizbowym parlamentem Język urzędowy: holenderski Największe miasta: Rotterdam, Amsterdam, Haga Skład etniczny: Holendrzy (95,8%), Turcy (1,2%), Marokańczycy (0,9%) Średnia długość życia: 73,7 (M), 80,2 (K) Siły zbrojne: armia lądowa 63 700, marynarka wojenna 16 900, lotnictwo 18 200 Przystąpienie do Wspólnoty: państwo - założyciel

Ciekawostki: W Holandii, w Keukenhof znajduje się największy na świecie ogród kwiatowy. Pośród starych drzew, ukwieconych krzewów, sadzawek, fontann i eksponatów współczesnej sztuki, prezentowanych jest ponad 6 milionów tulipanów, narcyzów, żonkili, hiacyntów i innych kwiatów cebulowych, na obszarze około 32 hektarów.

Irlandia

Powierzchnia: 70 285 km2 Stolica: Dublin Liczba ludności: 3 797 tys. Ustrój: republika wielopartyjna z dwuizbowym parlamentem Język urzędowy: irlandzki, angielski Największe miasta: Dublin, Cork, Limerick, Galway Skład etniczny: Irlandczycy (94%), inni (6%) Średnia długość życia: 70,1 (M), 75,6 (K) Siły zbrojne: armia lądowa 11 200, marynarka wojenna 1000, lotnictwo 800 Przystąpienie do Wspólnoty: 1973 r.

Ciekawostki: Dwa znaki "U" i "2" od ponad 20 lat są symbolem czegoś więcej niż zespołu. Irlandzka grupa U2 jest żyjącą legendą. Na ich koncerty ściągają setki tysięcy fanów by wziąć udział w prawdziwej uczcie dźwięku i obrazu, by razem z Bono, The Edgem Adamem i Larrym zapisywać kolejne karty historii. Przez 22 lata, od momentu spotkania się w Mount Temple High School, sprzedali ponad 100 milionów płyt. Pomimo wielu przeciwności losu są nadal tą samą czwórką z Dublina, jednym z najsłynniejszych zespołów rockowych świata,mającym na koncie kilkanaście hitów.

Luksemburg

Powierzchnia: 2 586 km2 Stolica: Luksemburg Liczba ludności: 437 tys. Ustrój: wielopartyjna monarchia konstytucyjna z jednoizbowym parlamentem Język urzędowy: francuski, niemiecki, luksemburski Największe miasta: Luksemburg, Diekrich Skład etniczny: Luksemburczycy (72,5%), Portugalczycy (9%), Włosi (5,4%) Średnia długość życia: 70,6 (M), 77,9 (K) Siły zbrojne: armia lądowa 800 Przystąpienie do Wspólnoty: państwo - założyciel

Ciekawostki: W roku 1919 odbyło się referendum, w którym Luksemburczycy niemal jednogłośnie opowiedzieli się za utrzymaniem monarchii. W Wielkim Księstwie nie ma sił dążących do zmiany tego stanu. Z budżetu państwa przeznacza się na utrzymanie dworu 228 mln franków (ok. 33 mln złotych), z czego 1/7 pozostaje bezpośrednio do dyspozycji księcia. Jest to znikomy procent dochodów tego bogatego kraju. Luksemburczycy entuzjastycznie odnoszą się do swojej rodziny książęcej, a ta jest blisko poddanych. Nie dziwi widok księcia Henryka jedzącego kolację w jednej z restauracji starej dzielnicy Luksemburga i prowadzącego rozmowy ze swoimi poddanymi.

Niemcy

Powierzchnia: 357 041 km2 Stolica: Berlin Liczba ludności: 82 797 tys. Ustrój: wielopartyjna republika związkowa z dwuizbowym parlamentem Język urzędowy: niemiecki Największe miasta: Berlin, Hamburg, Monachium, Kolonia Skład etniczny: Niemcy (94,6%), Turcy (1,8%), Jugosłowianie (0,7%) Średnia długość życia: 71,6 (M), 78,1 (K) Siły zbrojne: armia lądowa 428 100, lotnictwo 143 000, pozostałe 23 000 Przystąpienie do Wspólnoty: państwo - założyciel

Ciekawostki: W Monachium co roku na przełomie IX i X odbywa się największy piwny festiwal na świecie. Pierwszy Październikowy Festyn miał miejsce w 1810 r. podczas ślubu Ludwika I z Teresą von Sachsen-Hildburghausen. Zgodnie z tradycją co roku burmistrz Monachium na rozpoczęcie imprezy o godzinie 12, kilkoma uderzeniami drewnianego młotka wybija szpunt w ogromnej beczce i toczy pierwszy strumień słynnego Spaten, inaugurując kolejny Oktoberfest.

Portugalia

Powierzchnia: 92 389 km2 Stolica: Lizbona Liczba ludności: 9 890 tys. Ustrój: republika wielopartyjna z jednoizbowym parlamentem Język urzędowy: portugalski Największe miasta: Lizbona, Porto Skład etniczny: Portugalczycy (99,1%), Brazylijczycy (0,1%), Hiszpanie (0,1%), Amerykanie (0,1%) Średnia długość życia: 72 (M), 78 (K) Siły zbrojne: armia lądowa 44 000, marynarka wojenna 13 000, lotnictwo 11 000 Przystąpienie do Wspólnoty: 1986 r.

Ciekawostki: Portugalia słynie z dobrych win. Każdy region ma swoje własne trunki, do najsłynniejszych należą wino madera i porto. Są rozmaite typy porto: białe wytrawne, podawane najczęściej jako aperitif i słodkie czerwone - deserowe. Są to wina mocne - około 20 proc., toteż na etykietach można zobaczyć ostrzeżenie "serwować ostrożnie".

Szwecja

Powierzchnia: 449 964 km2 Stolica: Sztokholm Liczba ludności: 8 857 tys. Ustrój: wielopartyjna monarchia konstytucyjna z jednoizbowym parlamentem Język urzędowy: szwedzki Największe miasta: Sztokholm, Göteborg Skład etniczny: Szwedzi (90,8%), Finowie (3,1%) Średnia długość życia: 74,2 (M), 80 (K) Siły zbrojne: armia lądowa 44 500, marynarka wojenna 12 000, lotnictwo 8 000 Przystąpienie do Wspólnoty: 1995 r.

Ciekawostki: "Pipi Pończoszanka" - powiastka o małej, szalonej dziewczynce - ukazała się drukiem w 1945 roku, dokonując przewrotu w szwedzkiej literaturze. Dzięki temu autorka Astrid Lindgren stała się słynną pisarką i wzorem dla innych.

Włochy

Powierzchnia: 301 277 km2 Stolica: Rzym Liczba ludności: 57 298 tys. Ustrój: republika wielopartyjna z dwuizbowym parlamentem Język urzędowy: włoski Największe miasta: Rzym, Mediolan, Neapol, Turyn, Palermo Skład etniczny: Włosi (94,1%), Sardyńczycy (2,7%), Furlanie (1,3%) Średnia długość życia: 72 (M), 78,6 (K) Siły zbrojne: armia lądowa 265 000, marynarka wojenna 52 000, lotnictwo 73 000 Przystąpienie do Wspólnoty: państwo - założyciel

Ciekawostki: FIAT - (Fabbrica Italiana Automobili, Torino), włoski koncern przemysłowy z siedzibą w Turynie. Założony przez rodzinę Agnellich i kilka osobistości Piemontu w 1899 jako fabryka samochodów. Od 1926 przejął fabryki samolotów Pomilio i Ansaldo. W latach 30-tych firma rozpoczęła produkcję samolotów myśliwskich - słynnych CR.32 i CR.42. Obecnie produkuje ponad 1,4 miliona samochodów osobowych rocznie, z czego 800 tys. w filiach w Polsce, Turcji, Brazylii i firmach podległych (Alfa, Ferrari, Lancia i Maserati).

Źródła infromacji

Ambasada Francji w RP - www.france.org.pl
Ambasada Grecji w RP - www.grembwar.hsn.pl
Ambasada Irlandii w RP - www.irlandia.pl
Ambasada Niemiec w RP - www.germemb.pl
Ambasada Wielkiej Brytanii w RP - www.britishembassy.pl
Strona Internetowa Głównego Negocjatora - www.negocjacje.gov.pl